In warmere periodes is het niet alleen belangrijk het hoofd koel te houden, maar ook het voer. Want broeierig voer is funest voor de opname en daarmee de melkproductie en diergezondheid. Sinds vorig jaar timmert Victoria Mengvoeders daarom aan de weg met Koe-ling, een toevoeging aan het maatmeel dat het rantsoen koel houdt. Melkveehouders zijn er enthousiast over. “Geen idee hoe, maar het werkt.”
"Je ziet, voelt en ruikt het verschil"
Voor melkveehouder Bart van Berkel uit Mariahout (Noord-Brabant) was de zomerperiode de afgelopen jaren niet de meest relaxte tijd van het jaar. Bij de veehouder, die het bedrijf samen met zijn broer Chris-Jan runt, liep de temperatuur in de stal snel op. Ook het voer voor het voerhek nam snel toe in temperatuur, ging stinken en werd minder goed opgenomen. Gevolg: dip in de productie, meer restvoer en meer werk. Want uit nood ging Van Berkel in plaats van één keer op een dag twee keer voeren. Dit om maar zoveel mogelijk vers voer voor de ruim honderd koeien te hebben. “Twee keer voeren betekent twee keer laden en twee keer de losse restjes opruimen. Alles met elkaar is dat wel een uur extra werk. Tel daarbij op dat je ook extra werk hebt omdat de koeien bij warm weer meer lopen te lummelen, je druk bent met beregenen en je het zelf ook nog eens warm hebt. Ik wil in de zomer graag op vakantie, maar vind het dan vervelend om mijn broer met al dat werk op te zadelen.”
Om de koeien verkoeling te geven, schafte Van Berkel enkele jaren geleden Cow Cooling van DeLaval aan. Hiermee wordt via computerbesturing een korte tijd water gesproeid over de koeien, waarna de ventilator alles weer droogblaast. Zo bereikt het water de uier niet. Van Berkel was één van de eerste melkveehouders die dit systeem aanschafte. Diverse mensen kwamen daarom kijken. “Je wilt op zo’n moment de boel extra netjes voor elkaar hebben. Maar dat wordt dan tenietgedaan doordat het voer voor het voerhek ligt te stinken”, vertelt de melkveehouder. Vanwege zijn ervaringen met broeiend voer was Van Berkel erg geïnteresseerd toen rundveespecialist Wiljan Smits van voerleverancier Victoria Mengvoeders vorig jaar op de proppen kwam met Koe-ling.
Dit is een toevoeging aan het maatmengsel dat ervoor zorgt dat het rantsoen voor het voerhek koel blijft. “We hebben de afgelopen jaren al van alles geprobeerd. Heel wat jerrycans met zuur hebben we gebruikt. Maar ik had niet het idee dat dit iets uithaalde, terwijl het prijzige producten zijn en je er extra werk mee hebt. Daarbij moet je ook nog oppassen geen brandwonden op te lopen. Koe-ling is echter een heel ander product. Het zit door het maatmengsel dat meegaat in de voermengwagen. Dan is het altijd mooi verdeeld door het voer. Dit zonder extra werk. Dat sprak mij aan.” Koe-ling stelde Van Berkel niet teleur. “Geen idee hoe, maar het werkt. Je ziet, voelt en ruikt het verschil. Nu we Koe-ling gebruiken, kunnen we ook in warme periodes met één keer per dag voeren toe. Dit jaar zijn we gestart met weiden. Daardoor hebben we komende zomer een lagere voersnelheid. Daarbij gaan we komende zomer ook nog eens beginnen aan mais die vorig jaar erg droog in de kuil is gekomen. Allemaal factoren die broei stimuleren. Maar met Koe-ling durf ik deze uitdagingen wel aan.”
Hans van Dijck uit het Limburgse Wanssum is sinds vorig jaar ook een tevreden gebruiker van Koe-ling. Op zijn bedrijf staan de ruim honderd melkkoeien jaarrond op stal. In de winterperiode voert hij rantsoen met vijftig procent mais en vijftig procent graskuil, aangevuld met maatmengsel van Victoria Mengvoeders. Vanaf het voorjaar wordt zestig procent van dit rantsoen vervangen door vers gras. “Dit doe ik om eiwit uit gras maximaal te benutten en te besparen op loonwerkkosten”, legt Van Dijck uit. De melkveehouder voert twee keer per dag; dit om de koeien maximaal ruwvoer te laten opnemen en tegelijkertijd de loop op de robots te houden. In de zomerperiode haalt de melkveehouder voor elke voerbeurt een opraapwagen vers gras en draait de wagen leeg in een sleufsilo. Vervolgens wordt het verse gras met het winterrantsoen in de voermengwagen gemengd en voor het voerhek gedraaid. Door dit te doen voorkomt Van Dijck selectie aan het voerhek. De voerstrategie van Van Dijck heeft wel een nadeel: extra broeirisico. “Met vers gras broeit je rantsoen in warme periodes al snel alle kanten op. Zo lang we op deze manier voeren zijn we al bezig om broei tegen te gaan. Tijdens het hakselen laten we een broeiremmer aan de mais toevoegen.” Van Dijck nam het advies van Wiljan Smits om Koe-ling te gaan gebruiken vorig jaar direct ter harte. “Het sprak mij wel aan dat ik niet meer met losse cans met zuur zou hoeven werken. Daarom wilde ik Koe-ling graag proberen. Hoe, dat weet ik niet precies, maar het werkt. Dat zagen we als snel.
Bij de start vorig jaar hebben we de temperatuur van het voer een tijdje gemonitord. Het voer bleef na het voeren niet alleen koel, de temperatuur daalde zelfs terwijl het voer voor het voerhek lag. We hadden ’s ochtends gevoerd en ’s middags was het voer koeler dan ’s ochtends. Het rantsoen blijft smakelijk waardoor de opname veel beter is. Dit is gunstig voor productie, diergezondheid en vruchtbaarheid. Gebruik van Koe-ling maakt het voer per honderd kilogram wel iets duurder, maar de positieve invloed op de koe, de arbeidsbesparing en de veiligheid compenseren dit ruimschoots”, aldus de Limburgse veehouder. “Vorig jaar werden we verrast door het snelle afrijpen van onze snijmais. Deze is daardoor erg droog de kuil in gekomen. Dit betekent nog meer risico op broei. Ben ik even blij dat we nu Koe-ling gebruiken.”
Tekst en beeld: Gerben Hofman | Melkveebedrijf
Meer over Koe-ling